MPH103 - Βιοστατιστική I

Διδάσκοντες: Ε. Κριτσωτάκης, Γ. Χλουβεράκης

Αντικειμενικοί Στόχοι του μαθήματος:

Το μάθημα απευθύνεται σε συχνούς "καταναλωτές" στατιστικών αναλύσεων και η έμφαση δίδεται στην ορθή επιλογή και ερμηνεία των θεμελιωδών βιοστατιστικών μέτρων και μεθόδων, με ειδικότερους στόχους να είναι:

  • Η απόκτηση θεμελιωμένης γνώσης των στατιστικών εννοιών, μέτρων και μεθόδων που χρησιμοποιούνται ευρέως στην βιοϊατρική έρευνα και στον τομέα της Δημόσιας Υγείας.
  • Η ικανότητα ερμηνείας των αποτελεσμάτων στατιστικών αναλύσεων καθώς επίσης και η τεκμηριωμένη κριτική αξιολόγηση της στατιστικής μεθοδολογίας των δημοσιευμάτων της βιοϊατρικής.
  • Η απόκτηση ευχέρειας στη χρήση στατιστικού λογισμικού για την στατιστική επεξεργασία ερευνητικών δεδομένων.

 

Δεξιότητες θα αποκτήσει ο μεταπτυχιακός φοιτητής στο τέλος του μαθήματος:

  • Προετοιμασία, οργάνωση και διαχείριση λογιστικών φύλλων και αρχείων δεδομένων σε στατιστικά πακέτα.
  • Συνοπτική περιγραφή ενός συνόλου δεδομένων με κατάλληλα αριθμητικά μέτρα.
  • Παρουσίαση δεδομένων και ερευνητικών αποτελεσμάτων με κατάλληλους πίνακες και διαγράμματα.
  • Χρησιμοποίηση βασικών εργαλείων στατιστικής συμπερασματολογίας (διαστήματα εμπιστοσύνης και p-values) ως δείκτες αβεβαιότητας των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
  • Επιλογή και εφαρμογή ελέγχων στατιστικής σημαντικότητας κατάλληλους για το δεδομένα υπό μελέτη και σε σχέση με τα ερευνητικά ερωτήματα της μελέτης.
  • Επιλογή και χρήση κατάλληλων μέτρων συσχέτισης δύο μεταβλητών σε σχέση με είδος των δεδομένων και τον ερευνητικό σχεδιασμό της μελέτης.
  • Διάκριση ανάμεσα στη στατιστική και την κλινική σημαντικότητα.
  • Κριτική αξιολόγηση της στατιστικής μεθοδολογίας και των αποτελεσμάτων δημοσιευμένων ερευνητικών εργασιών.

 

Ενδεικτικό περιεχόμενο μαθήματος:

  • Εισαγωγή - Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε βασικές αρχές Βιοστατιστικής
  • Περιγραφική Στατιστική I: Πίνακες κατανομών, γραφικές παραστάσεις, μορφολογία κατανομών, κανονική κατανομή. 
  • Περιγραφική Στατιστική IΙ: Δείκτες κεντρικής τάσης, δείκτες διασποράς, εύρη αναφοράς φυσιολογικών τιμών, Z-scores, πίνακες πιθανοτήτων τυπικής κανονικής κατανομής.
  • Εισαγωγή στην στατιστική συμπερασματολογία και Επαγωγική Στατιστική: Δειγματοληπτική μεταβλητότητα, Τυπικό σφάλμα, Διάστημα Εμπιστοσύνης, Μηδενική Υπόθεση, p-values, Στατιστική σημαντικότητα, Κλινική σπουδαιότητα.
  • Εισαγωγή σε στατιστικό πακέτο επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων.
  • Έλεγχοι Υποθέσεων για Πληθυσμιακές Μέσες Τιμές: Βασικά στάδια ελέγχου υποθέσεων, τύποι σφαλμάτων, ισχύς, t-test σε εξαρτημένα και ανεξάρτητα δείγματα, μη-παραμετρικοί έλεγχοι Wilcoxon signed test, Mann-Whitney U test.
  • Γραμμική Συσχέτιση & Παλινδρόμηση σε Διμεταβλητά Δεδομένα. Επέκταση και ερμηνεία αποτελεσμάτων σε πολυπαραγοντικές αναλύσεις.
  • Τεχνικές ανάλυσης ποιοτικών μεταβλητών. Σχετικός κίνδυνος, odds ratio. Έλεγχοι χι-τετράγωνο και McNemar. Αξιολόγηση διαγνωστικών τεστ: ευαισθησία, ειδικότητα, θετική και αρνητική προγνωστική αξία.

 

Βιβλιογραφία:

  • Θεμελειώδεις έννοιες στη Βιοστατιστική, 1η έκδ., D. Bowers, Broken Hill Publishers LTD, 2011 [Medical Statistics From Scratch An Introduction For Health Professionals]
  • Βιοστατιστική των Επιστημών Βιολογίας και Υγείας, Triola M. Marc, Triola F. Mario, Roy Jason, 2021.
  • Εφαρμοσμένη Στατιστική με Έμφαση στις Επιστήμες Υγείας, Α. Σαχλάς, Σ. Μπερσίμης, Εκδόσεις Τζιόλα, 2018
  • Εφαρμοσμένη Στατιστική με Χρήση του IBM SPSS 23: Με Έμφαση στις Επιστήμες Υγείας, Α. Σαχλάς, Σ. Μπερσίμης, Εκδόσεις Τζιόλα, 2017
  • Practical Statistics for Medical Research D.G. Altman. Chapman and Hall, 1991
  • Medical statistics A Textbook for the Health Sciences 4th ed. D. Machin, MJ Campbell & Walters Wiley, 2007