Σκοπός του μαθήματος είναι να αναλυθεί η διαμόρφωση και η εξέλιξη της Μεσαιωνικής Ευρώπης στις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές της εκφάνσεις. Συγκεκριμένα, το μάθημα επικεντρώνεται στην εξέταση των θεμελιωδών χαρακτηριστικών του ευρωπαϊκού μεσαίωνα, όπως προκύπτουν από τη δυναμική εξέλιξη της ευρωπαϊκής ιστορίας κατά τον Κεντρικό και Ύστερο Μεσαίωνα (1000- 1500).
Βασικές υποενότητες του μαθήματος είναι:
α. Η ιστορία των μεσαιωνικών θεσμών: η θεμελίωση και η εξέλιξη των θεσμών διακυβέρνησης, τα όρια της κεντρικής εξουσίας, οι παράγοντες αμφισβήτησής της.
β. Η μεσαιωνική κοινωνία: τα γεγονότα και οι φορείς των μεταβολών στην οργάνωση της μεσαιωνικής κοινωνίας. Επιπλέον, οι ετερότητες: οι μηχανισμοί δημιουργίας του «άλλου» και η συμπεριφορές απέναντι σε αυτό (περιθωριακές ομάδες, αιρετικοί, Εβραίοι κλπ.). Η δημιουργία μιας «διώκουσας» κοινωνίας.
γ. Η μεσαιωνική οικονομία: η εκμετάλλευση του αγροτικού χώρου και ο κοινωνικό-οικονομικός μετασχηματισμός της φεουδαρχικής Ευρώπης.
δ. Ο μεσαιωνικός πολιτισμός: οι βασικές αρχές της μεσαιωνικής πολιτικής σκέψης, πανεπιστήμια και σχολαστικισμός, λογοτεχνία και μεσαιωνική τέχνη.
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα εξοικειωθούν με τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν τον κυρίως μεσαιωνικό ευρωπαϊκό χώρο, τις διαδικασίες συγκρότησης των πολιτικών μορφωμάτων αλλά και με τις βασικές μεθοδολογικές αρχές που αφορούν τις σχετικές θεματικές. Επίσης, να ενημερωθούν για τον διαρκή ιστοριογραφικό προβληματισμό πάνω στις θεματικές αυτές. Έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη της ικανότητας συσχετισμού ιστορικών φαινομένων, όπως π.χ. διαδικασίες μετάβασης στην εξέλιξη των πολιτικών μορφωμάτων (αυτοκρατορία, βασίλεια, αυτόνομες πόλεις) καθώς και συγκρίσεις με αντίστοιχες εξελίξεις στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Καθεμιά από τις υποενότητες συνοδεύεται από παρουσίαση των διαθέσιμων πηγών, της σχετικής βιβλιογραφίας και των βασικών κατευθύνσεων και προβληματισμών. Στους φοιτητές διανέμεται ηλεκτρονικά διεξοδική βιβλιογραφία από την οποία θα κληθούν να επιλέξουν θέματα προς επεξεργασία και παρουσίαση κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.
- Διδάσκων: Αικατερίνη Κορρέ